• Главная
• Лента новостей
• ОФИЦИАЛЬНАЯ ХРОНИКА
• PREZİDENT. MÜSTƏQİLLİK. TƏHLÜKƏSİZLİK. RİFAH

• Азербайджан
• Политика
• Экономика
• Нагорно-карабахский конфликт
• Общество
• Происшествия

• Экономика
• Энергетика
• Бизнес
• Финансы
• ИКТ
• Тендеры
• Туризм
• Строительство
• Транспорт

• Южный Кавказ
• Армения

Иран — Википедия. Что такое Иран

Исла́мская Респу́блика Ира́н (перс. جمهوری اسلامی ایران‎ — Джомхури́-йе Эслɒми́-йе Ирɒ́н), сокращенно — Ира́н (перс. ایران‎ [ʔiˈɾɒn]), до 1935 года также Пе́рсия — государство в Передней Азии. Столица — город Тегеран.

На западе граничит с Ираком, на северо-западе — с Азербайджаном^[6], Арменией^[6], Турцией^[6] и непризнанной Нагорно-Карабахской Республикой, на севере — с Туркменией^[6], на востоке — с Афганистаном^[6] и Пакистаном^[6]. С севера Иран омывается Каспийским морем, с юга — Персидским и Оманским заливами Индийского океана.

На протяжении многих веков эта страна играла ключевую роль на Востоке и современный Иран обладает четвёртой по размеру ВВП (по ППС) экономикой в исламском мире и второй по размеру в Западной Азии (после Турции^[7]). Иран является одним из наиболее технологически развитых государств региона. Иран располагается в стратегически важном регионе Евразии и располагает крупными запасами нефти и природного газа.

Персы, курды, азербайджанцы и лорсы являются наиболее важными этническими группами в Иране.^[8]

факты и фото жизни в процветающей стране

Иран до революции 1979

Простая английская Википедия, бесплатная энциклопедия

Иран официально Исламская Республика Иран (персидский: ايران), исторически известная как Персия , это страна в Западной Азии. ^{[8] [9] [10]} Это часть региона Ближнего Востока. Граничит с Афганистаном, Арменией, Азербайджаном, Ираком, Пакистаном, Турцией и Туркменистаном.

Тегеран — столица и самый большой город.Иран — восемнадцатая по величине страна в мире. В нем проживает более 84,9 миллиона человек. Иран является членом Организации Объединенных Наций с 1945 года. Он является членом Организации стран-экспортеров нефти (ОПЕК). ^[11] Это исламская республика.

В Иране персы, азербайджанцы, курды, мазандарани, гилаки, луры и бахтияри составляют этнические меньшинства наций.

В прошлом люди за пределами страны называли Иран «Персией».Люди, которые там жили, называли страну Ираном. Официальное название — Персия, регион в Иране. Название Персия использовалось при общении с другими странами и в правительственных документах.

В 1935 году Реза Шах Пехлеви был шахом Ирана. Он официально попросил иностранцев называть страну «Иран». Это было сделано, чтобы показать, что Иран принадлежит всем неперсидским иранцам, а также персидским иранцам. Название Иран означает земли ариев . Он используется в древней книге зороастрийцев Авесте.В 19-м и начале 20-го века название арийцев использовалось европейцами для обозначения всех индоевропейцев . «Арийская раса» — это термин, который Гитлер использовал для описания своей «высшей» или «совершенной» расы, но сначала он имел в виду иранцев. ^[12] «Ариец» на иранских языках означает «благородный».

Персидская империя [изменить | изменить источник]

Около 500 г. до н.э. территория, на которой сейчас расположен Иран, была центром империи Ахеменидов. Греческие города-государства сражались против персидских войск во главе с Дарием Великим и Ксерксом.Затем Александр Великий захватил страну, сражаясь с династией Ахеменидов в Персии. Он правил до своей смерти, затем правили греческие Селевкиды, пока они не потерпели поражение от Парфянской империи, которая позже боролась с Римской империей.

После парфян воцарилась династия Сасанидов (224-651). Другие люди захватили Персию во время войны, например, арабы (7 век), турки (10 век) и монголы (13 век). Однако у Ирана всегда была другая культура, и он продолжал выживать.

После Второй мировой войны [изменить | изменить источник]

Центральное разведывательное управление (ЦРУ) работало в Иране над созданием беспорядков 1953 года, которые привели к смещению премьер-министра Мосаддыка.Затем Соединенные Штаты и Великобритания снова сделали шаха Мохаммеда Реза Пехлеви самым могущественным человеком в Иране. Шах покинул Иран в 1979 году из-за восстания. Исламская революция сменила правительство Ирана на Исламскую Республику. Вскоре после этого Движение иранских студентов (Тахким Вахдат) при поддержке нового правительства захватило посольство США в Тегеране. Они держали в заложниках большую часть дипломатов 444 дня.

С тех пор отношения между двумя странами ухудшились.Например, США заявляют, что Иран поддерживает террористические группировки против Израиля. Иран не рассматривает Израиль как страну. Иран, как и большинство арабских стран, считает, что Израиль не имеет права на существование. Однако время от времени Иран сотрудничал с Западом. Эти сделки касались энергетики или борьбы с терроризмом.

Иран участвовал в ирано-иракской войне в 1980-х годах. Многие зарубежные страны поддержали Ирак.

Сейчас Запад пытается помешать Ирану использовать ядерные технологии, даже несмотря на то, что Иран является участником Договора о нераспространении ядерного оружия.Международное агентство по атомной энергии (МАГАТЭ) много раз сообщало, что нет никаких доказательств того, что Иран разрабатывает ядерное оружие. Однако в нем также говорится, что нельзя с уверенностью сказать, что Иран не делает этого втайне.

В отчете ЦРУ от декабря 2007 года о ядерной деятельности в Иране говорилось, что секретная программа Ирана по получению технологии ядерного оружия была остановлена ​​в 2003 году. В нем говорилось, что Иран, вероятно, не сможет в ближайшее время создать ядерное оружие.

Иран обладает природными ресурсами нефти.Входит в ОПЕК. Нефть — один из основных экспортных товаров. Рис, изделия ручной работы, ковры и крокусы — важные местные продукты. Иран — крупнейший в мире экспортер и производитель икры. ^[13] Иран также является одним из крупнейших мировых экспортеров фисташковых орехов.

В Иране есть фабрики по производству промышленной продукции. Иран также занимается биомедицинскими науками.

Риал — это деньги, используемые в Иране.

Около 90% иранцев исповедуют ислам. Государственная религия — шиитский ислам.Это была государственная религия со времен династии Сефевидов в 16 веке. ^[14] Это религия около 75% иранцев. ^[15] Они принадлежат к ветви Twelver. Около 9% иранских мусульман принадлежат к суннитской ветви ислама. 9% иранцев, не являющихся мусульманами, — это бахаи, мандеи, зороастрийцы, христиане и евреи. ^[15] Считается, что существует от 300 000 до 350 000 персидских (иранских) евреев.

Дополнительная литература [изменить | изменить источник]

Иран — Профиль страны — 2020

Иран

Иран (фарса: ایران), resmî adı Иран Ислам Джумхуриети (фарса: جمهوری اسلامی ایران) / Джомхури-йе Эслабюйа-Йе-Йе-Айя-Йе-Эс-Нейя-ЙеGüneyde Basra Körfezi ve Umman Körfezi, kuzeyde ise Hazar Denizi ile çevrilidir. Турция, Азербайджан, Эрменистан, Ирак, Пакистан, Афганистан и Туркменистан иле Кара sınırına sahiptir. Başkenti Tahran’dır. Resmî dili Farsçadır. Şii İslam ülkenin resmî dinidir.

Иран, MÖ 4000’lere dayanan tarihi ve var olan yerleşmeleriyle dünyadaki en eski sürekli uygarlıklardan birine ev sahipliği yapmaktadır. ^{[8] [9] [10]} Тарих boyunca Иран Аврасья’даки merkezî konumu nedeniyle jeostratejik öneme sahip olmuştur ve bölgesel güçtür. ^{[11] [12]}

Иран Б.М., Баглантысызлар Харекети, Ислам Ишбирлиги Тешкилати ве ОПЕК üyesidir. İran siyasal sistemi 1979’da kabul edilen anayasaya göre oluşturulan birkaç karmaşık yönetim yapısına göre işlemektedir. En yüksek devlet makamı şimdiki Ayetullah Ali Hamaney’in üstlendiği İran dinî liderliğidir (Velayet-i Fakih).

Иран, uluslararası enerji güvenliği ve dünya ekonomisinde geniş petrol ве doğal gaz kaynakları sonucu önemli bir konuma sahiptir.

Etimoloji

Иран sözcüğünün kökeni, санскрит Aryan sözcüğünden gelir. ^{[13] [14] [15]}

Иран (ایران) sözcüğü modern Farsça’ya, Zerdüştlük’ün kutsal kitabı Avesta’da yer alan bir Proto-İrani terim olan Aryānām ‘ dan girmiştir. ^[16] Ariya- ve Airiia- kelimeleri aynı zamanda Ahameniş İmparatorluğu yazıtlarında etnik bir atıf olarak yer almıştır.Orta Farsça’dan gelen Ērān terimi, Pehlevî dili’nde yrʼn , Nakş-ı Rüstem’deki I. Ardeşir’in taç giyme törenini gösteren kabartmanın yanındaki yazıtta bulunm. ^[17] Bu kabartmaya eşlik eden Partça dilindeki yazıtta İran, aryān olarak ifade edilirken, bu yazıtta, kralın sanı Orta Farsça ērān kelimesini (kelimesini), kelimesini ( kelimesini). I. Ardeşir’in zamanında ērān ifadesi devlet ten çok insanları kastederek bu anlamını korudu.

Bu yazıtta İran halklarına atfen kullanılan ērān kelimesine rağmen, ērān ifadesinin imparatorluk coğrafyasını ifade etmek için kullanılması Sâsânîönöürınını. I.Şapur’un -Ardeşir’in oğlu ве halefi- bir yazıtında açıkça Ērān bölgelerinin içine İranlıların yerleşmediği Ermenistan ve Kafkasya’yı da dâhil etmiştir. ^[18] Kartir kitabelerinde yüksek rahip, Anērān ‘ in egemenliği altındaki bölgeleri gösteren listede aynı bölgeleri saymıştır. ^[18] ērān ve aryān kelimelerinin ikisi birden, (İranlı) Aryanların ülkesi anlamına gelen Proto-İran dilindeki Aryānām teriminden gelmektedir. Airyanem Vaejah kelimesi ve kavramı aslında İran’ın ülke isminde (Edebi olarak Aryanlar’ın ülkesi anlamında), aynen Aryānā kelimesinin modern Farsça karşılığ

Ülkenin adı M.Ö. 6. yüzyıldan 1935’e kadar Pers İmparatorluu, Acemistan gibi isimlerle bilinirken, o yıl Rıza ah uluslararası topluluktan «Иран» adını kullanmalarını istemiştir.Birkaç yıl sonra bu isim değişikliğinin ülkenin geçmişiyle arasındaki bağı kopardığını iddia eden bilimadamları protesto gösterileri yapmış, 1959’da Мухаммед Риза Pehlevîir her iki ifteşıı

1979’daki İran İslâm Devrimi’nden itibaren ülkenin resmi adı «İran İslâm Cumhuriyeti» olmuştur.

Coğrafya ve iklim

İran’ın uydudan görüntüsü

İran’ın sıcaklık ve Yağış grafiği

Иран, 1.648,195 km²’lik yüzölçümüyle Türkiye’nin komşuları arasında yüzölçümü Türkiye’den büyük Olan Тек komşu Ульке Айни Zamanda yüzölçümü açısından, Libya’dan sonra ве Moğolistan’dan ONCE Gelen Dünya’nın 18. büyük ülkesidir. ^[19] Ülkenin yüzölçümü kabaca Birleşik Krallık, Fransa, İspanya ve Almanya yüzölçümü toplamlarına eşit ya da Alaska’nın yüzölçümünden çokü az küçüçüçüçüç. ^{[20] [21]} Kuzeybatıda Azerbaycan ile (432 км / 268 миль) ве Эрменистан ile (35 км / 22 миль) uzunluunda; кузейде Хазар Денизи; kuzeydouda Türkmenistan ile (992 км / 616 миль) uzunluunda; doğuda Пакистан (909 км / 565 миль) ve Afganistan ile (936 км / 582 миль) uzunluunda ve batıda Türkiye ile (499 км / 310 миль) uzunluunda ve Irak ile (1.458 км) uzunluunda ve son olarak güneyde Basra Körfezi ve Umman Körfezi ile sınırlara sahiptir. İran’ın yüzölçümü 1.648.000 км²’dir. ^[22]

İran’da Hazar Denizi ile Huzistan kıyıları arasında İran platosu bulunmaktadır. Dünya’daki en dağlık ülkelerden biridir, coğrafyası çeşitli havza ve platoları biririnden ayıran halı gibi serilmiş sıradağlar ile biçimlendirilmiştir. Кафкас, Загрос ве Эльбурз сирадаглары иле нюфусун йогун оларак булундугу Баты бёльгеси ан даглык кесимдир; en son belirtilen sıradağlar içinde yer alan Demavent Dağı 5.604 м yüksekliğiyle yalnız İran’ın değil Hindukuş Dağlarının batısındaki Avrasya topraklarının en yüksek dağıdır. ^[23] Yükseklikleri yer yer 5.000 metreye yaklaşan bu dağ sıraları iç bölgelerde çok sert bir kara ikliminin yaşanmasına neden olur. Hatta bu bölgelerde geniş çöl alanları bulunur.

Ülkenin doğusunun büyük kısmında, kuzey orta bölgesinde ülkenin en büyük çölü olan Kebir ölü ( Deşt-i Kebir ) ve güneyinde ise Lut ölözüzışıBunun nedeni dağ sıralarının bu bölgelere yamur bulutlarının ulaşmasını engelleyecek kadar yüksek olmasıdır. Büyük ovalar yalnızca Hazar Denizi kıyısında ve Basra Körfezi’nin kuzey ucunda İran’ın att-ül-Arap (Arvand Rūd) nehri deltasındaki sınırları boyunca bulunmaktad. Küçük, düzensiz ovalar ise Basra Körfezi’nin Hürmüz Boğazı ве Умман Körfezine bakan kıyılarındadır.

İran bitki örtüsü: * Koyu yeşil : Орман * Fosforlu yeşil : Düzensiz orman * Açık yeşil : Шаг * Крем : Çöl * Pembe : Яры Чёл * Beyaz : Alüvyonlu toprak

İran’ın iklimi çoğunlukla kurak veya yarı kurak ve Hazar Denizi kıyısında subtropikaldir.Ülkenin kuzey sınır bölgesinde kış aylarında sıcaklıklar neredeyse donma noktasının altına düşer ve iklim yıl boyu nemli kalır. Yaz sıcaklıkları nadiren 29 ° C’yi aşar (85 ° F). ^{[24] [25]}

Bitki örtüsü

İran’ın iklim şartları, kuzeybatısında Irak ve Türkiye sınır bölgelerinde yer alan topografik ve dağlık yapısı nedeniyle, ülkede bitki örtüsü olarak bozkunır ve orman. Ülkenin kuzeybatısındaki dağlık bölgede kavak, Söğüt ve Meşe ağaçları bulunur.

Экономи

İran’ın ekonomisini tarım, turizm, alışveriş Doğal gaz ve petrol ihracatı oluşturmaktadır.

Кюльтюр

İran’ın kültürü İslâm dini ve geleneksel Türk, Fars ve Arap kültürü etrafında biçimlenmiştir. Buna karşın, İran’ın çeşitlilikler içinde yüksek bir kozmopolit toplum ve canlı bir kültüre sahiptir. İslâm etkisi Türk, Fars ve Arap kültürünün müzik, giyim, mutfak ve yaşam tarzında görülebilmektedir.

Иран Мутфагы

Fars, Arap ve Türk mutfağı tutulmakta olup, ülkenin her yerinde döner lokantalarından İran otellerinin lüks lokantalarına kadar her yerde bulunabilmektedir.Hızlı yiyecekler, Fars, Arap, Türk ve Batı mutfakları da çok popüler olup, geniş miktarda bulunabilmektedir. Фарс, Арап ве Тюрк mutfağı birbirleriyle binlerce yıllık etkileşimle günümüze gelmiş gayet zengin ve farklı bir mutfaktır. Mutfağın temel malzemeleri kuzu eti, yöresel baharatlardır, pirinç ve bulgurdur. Bu nedenle İran mutfağı ağır yemeklerden oluşur. Mutfağın temel bileşenleri Kebaplar, lahmacunlar, etli yemekler ve hamurlu tatlılar olup, Dünya’nın her yerinde tanınmakta ve tercih edilmektedir.Fast-Food tarzı Batı kültürünün de arttığı bu devirlerde, fast-food ile yarışabilir hızlı hazırlanabilen bir mutfaktır.

Giyim ve kurallar

İran’da giyim bakımından bir zorlayıcılık yoktur. İnsanlar istedikleri kıyafeti giyebilmektedirler örneğin: yöresel kıyafetler veya batı tarzı kıyafetler. İran’da insanların birçoğu yöresel Arap kıyafeti olan kandura ve Kürt kıyafeti giyerler. Бу giyim biçimleri, İran’ın çok sıcak ve nemli veya çok soğuk olan iklimine göre degişmektedir.Ama kadınlar başlarına; tülbent, eşarp veya şal takmak zorundadır.

Toplum yapısı

Yapılan araştırmalara göre İran nüfusunun% 61’ini Farslar,% 16’sını Azerî Türkleri,% 10’unu Kürtler, 6% ‘sını Lurlar,% 2’sini Belûcîler,% 2’sini Araplar veleay% 2’sürçkrikri. diğer Türkmen gruplar oluşturur. ^[22]

Иран Дишишлери Бакани Али Экбер Салихинин Ocak 2012 tarihinde verdiği demece göre Иран nüfusunun% 40’ı Türkçe konuşmaktadır.(Türkmence, Azerîce, Kaşkayca vs.) ^[26] Ama İran’daki Azeriler ve Türkmenler, İran anayasasının 15. maddesinde mahalli dillerin öğrenimi serbest denilmesine rağmen okul ve üniversitemeörena ^[27]

Dinler

İran nüfusunun dinî yapısının% 90’ını Şiî Müslümanlar,% 8’ini Sünnî Müslümanlar, kalan% 2’sini ise diğer dinlere mensup insanlar Ahli-Hak, Bahâîler, Sâbiîcâlertik, İnd,, ), Мусевилер, Сабийлер, Езидилер ве Зердуштлер (Йезд цивари) олуштурмактадыр. ^[22] Индуист, Keldani ве Sâbiîlik inançlarıa bağlı topluluklar azdır. İran’da dinî azınlıkların inanç özgürlüğü anayasal güvence altına alınmış olup azınlık temsilcilerine (Ortodoks Hristiyanlık, Musevîlik ve Zerdüştlük) Meclis’te akılıt. Иран хюкюмети тарафиндан «сапкин бир инанч» оларак нителендирилен Бахайлик исе ясак олуп базен серт ковуштурмалара уграмактадыр. ^{[28] [29]}

Ülkenin resmî mezhebi olan Şiîlik ve 12 İmam (Isna Aşeriye) inancı, ülkenin özellikle orta ve kuzey kısımlarında güçlüdür.Sünnilik inancıysa ağırlıklı olarak ülkenin kuzeybatısındaki Kürtler ile Пакистан sınırındaki Belûcilerde ве Horasan eyaletinde yerleşik Türkmen aşiretlerinde yaygındır.

Нюфус

81.824.270’luk (Temmuz 2015) nüfusa sahip olan ülke, hem etnik hem de mezhepsel bakımdan büyük çeşitlilik göstermektedir. Genel nüfusun% 60’ı İrani denilen karakteristiğe sahiptir. Ülkenin kuzeybatısında, «Иран Азербайджаны», оларак адландырылан бельге ве этрафинда; Догу Азербайджан Эялети’нин Ахар, Бунаб, Меренд, Сараб, Шабестар, Тебриз; Баты Азербайджан Эялетинин Хой, Маку, Мияндоаб, Накаде, Салмас, Такаб, Урмие; Erdebil Eyaleti’nin Erdebil, Meskinşehr, Parsabad; Хамедан Eyaleti ве Zencan Eyaleti’nde yaşayan Türkler İran’da Farslarla beraber en büyük etnik topluluktur.

Azeriler dışında Kaşkaylar, Fars Eyaleti: Abadeh, Faraşbend, Firuzabad, Kazerun, Semirom ve iraz’da, Türkmenler ise Gülistan Eyaleti’nde Bender-i Türkmen’de ve Günbed-i Kakavusyaşa.

Bunun dışında Bahtiyarîler ве Belûciler gibi Fars kökenlilerden başka etnik topluluklar da ülke nüfusunun önemli bir bölümünü oluşturur. Çoğunluğu Sünni olan ve Irak sınırına yakın bölgede yoğun olarak yaşayan Kürtler de 5.000.000 yaklaşan nüfuslarıyla önemli bir etnik topluluktur.Kürtler, resmi mezhebin Caferîlik olması sebebiyle sisteme entegre olamamışlardır.

Тарих

Эркен Дёнем (M.Ö. 3200; M.Ö. 625 ^[30] )